De Domino

Hoe voel ik me binnen de groep? Geaccepteerd en gesteund? Veilig of afgewezen? Eenzaam? Onveilig? Is er eenheid of zijn er groepjes? Waar wil ik bij horen? Welke overtuigingen heb ik? Heb ik het idee dat ik iets moet doen om erbij te horen? Welke gedachten heb ik over mezelf? Ben ik een beetje tevreden met wie ik ben? Denk ik dat anderen zo over mij denken?

Al deze gevoelens, gedachten en overtuigingen bepalen mijn gedrag. En ieders gedrag binnen een groep beïnvloedt weer het gedrag van de anderen.

Om voor kinderen dit gedrag zichtbaar te maken, gebruiken we de domino. Daarbij gaan we er vanuit dat 1 kind de domino start en zo probeert -al dan niet bewust- anderen mee te krijgen. Het kind dat start begint niet uit het niets, maar wordt van binnenuit getriggerd.

Stel dat het kind bijvoorbeeld een rekenopdracht moet uitvoeren en dat hij of zij dat lastig vindt (of er faalangstig over is), dan zou het kunnen dat het kind binnen het tafelgroepje een ‘kletsdomino’ start.

De vraag is wie er mee doet en waarom? Zit er bijvoorbeeld een kind in het groepje dat graag ‘gezien wil worden’ door de starter, dan zal het waarschijnlijk meedoen. Bevindt er zich ook een kind in het groepje dat bang is om ‘buiten de groep te vallen’, dan is de kans groot dat de domino een feit wordt. 

Zo kunnen er bijvoorbeeld ook ‘pestdomino’s’, ‘buitensluitdomino’s’, ‘clowndomino’s’, en ‘stoerdomino’s’ vallen. We gaan er vanuit dat ook de starters van dergelijke domino’s beginnen omdat ze zich op de een of andere manier niet prettig voelen en/of negatieve gedachten hebben. Ze zijn bijvoorbeeld bang dat ze niet leuk of grappig genoeg zijn om zich een plekje te verwerven binnen de groep. Uiteraard heeft dit te maken met een ‘Ojee-gedachte’ (zie Ojee-Oke) maar waarschijnlijk ook met meerdere voor hen negatieve ervaringen.

Met een echte domino die de kinderen bij ons op school hebben gemaakt van houten blokken, laten we regelmatig het verschil zien tussen meedoen en eruit stappen. Ze begrijpen vaak goed dat je om ‘eruit te stappen’ zelfvertrouwen nodig hebt (of in Fides-termen een 1-ballon moet zijn). Als de domino valt, dan zijn we met elkaar even het gevoel kwijt van ‘ik ben goed zoals ik ben’.